Çoklu Gönderim (Multicast)

13 Ağustos 2011 Cumartesi

Bir grup cihaza veri göndermeye çoklu gönderim (multicast) denir. Grup adresleri kullanılarak, birden fazla cihazın tekil bir adresi dinlemesi (buradan veri beklemesi) sağlanmaktadır. Grup adresine bir frame iletildiğinde, bu grupta olan bütün cihazlar bu veriyi alacaktır. IP protokolünün 802.3 MAC Alt Katman (802.3 MAC Sublayer) protokolünden itibaren, yani OSI katmanlı yapısının 2. seviyesinden itibaren bu tür bir destek gelmektedir. Tüme gönderim (broadcast) ise ağdaki bütün cihazlara veri iletimini sağlayan özelleşmiş bir çoklu gönderimdir. Adres alanının hepsinin 1 olması durumu, tümüne gönderimi bildirir.

IP üzerinden çoklu gönderim yapmaya İnternet Çoklu Gönderimi (Internet Multicasting) denmektedir. Radyo yayınları, video konferans gibi bir çok uygulamada çoklu gönderimden faydalanmaktadır. Böylece var olan ağ alt yapısının daha etkin bir şekilde kullanılması hedeflenmektedir. Çoklu gönderim sisteminde, öncelikle düğüm grupları tanımlanmaktadır. Tüm ağa belirli bir mesajı göndermek yerine, daha önceden tanımlanmış düğüm gruplarına çoklu gönderim sağlanmaktadır. Aşağıdaki resimde böyle bir sistem gösterilmiştir. Şekilden de görüldüğü üzere, sadece çoklu gönderim grubuna üye olmuş cihazlar bu trafiği alacaktır.

İnternet Protokolü (IP), D sınıfı adresleri kullanarak çoklu gönderimi destekler. Bu sınıftaki her adres bir grubu tanımlar. IPv4 adreslemede, D sınıfı IP adresleri çoklu gönderim yayınlar için kullanılmaktadır.

224.0.0.0/24 çoklu gönderim adresleri yerel ağ (link-local) adreslerdir. Bu adresler için TTL (time to live) değeri 1 olduğundan yerel ağ dışına çıkamayacaktır. Geriye kalan adresler (224.0.1.0 - 238.255.255.255 aralığı) genel kapsam olarak tanımlanmaktadır.

IP seviyesinde çoklu gönderimin sağlanabilmesi için, yönlendirici veya OSI 3.seviye desteği olan data anahtarlarının (switch) çoklu gönderim özelliğini desteklemesi gerekmektedir. Ipv4'de çoklu gönderim (multicast) için IGMP (Internet Group Management Protokol) kullanılmaktadır.

Çoklu gönderim sisteminde, öncelikle düğüm grupları tanımlanmaktadır. Tüm ağa belirli bir mesajı göndermek yerine, daha önceden tanımlanmış düğüm gruplarına çoklu gönderim sağlanmaktadır.